ศาลาไหว้พระจุฬามณีเจดีย์ การเดินขึ้นไปสักการะพระจุฬามณีเจดีย์วัดคีรีวงศ์ จะต้องเดินเข้าศาลาไหว้พระจุฬามณีเจดีย์ ไหว้พระภายในศาลาซึ่งมีพระพุทธรูปองค์จำลองของพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ของไทยหลายๆ องค์ รวมทั้งรูปพระอริยสงฆ์ เครื่องบูชาสักการะพระจุฬามณีเจดีย์หาบูชาได้จากศาลาหลังนี้ก่อนเดินขึ้นไป

ภายในศาลาไหว้พระจุฬามณีเจดีย์ พระพุทธรูปที่ประดิษฐานอยู่เบื้องหน้าตรงกลางคือพระพุทธโสธรหรือหลวงพ่อโสธร รูปพระอริยสงฆ์หลายรูปได้แก่ หลวงพ่อสดวัดปากน้ำภาษีเจริญ สมเด็จพุฒาจารย์ (โต) พรหมรังสี หลวงปู่ทวดวัดช้างให้ เป็นต้น ด้านหลังของศาลาเป็นประตูเดินทะลุออกไปจะมีบันไดขึ้นสู่พระจุฬามณีเจดีย์

พระจุฬามณีเจดีย์วัดคีรีวงศ์ ตั้งอยู่ ณ ยอดเขาดาวดึงส์ วัดคีรีวงศ์

คำนมัสการพระจุฬามณีเจดีย์
ท่องนะโมฯ ๓ จบก่อน
ตาวะติงสายะ ปุรัมเมเกสะจุฬามะณี สะรีระปัพพะตาปูชิตา สัพพะเทวา
นังตัง สิระสาธาตุ อุตตะมังอะหัง วันทามิ สัพพะทา

พระจุฬามณีเจดีย์ ตั้งอยู่บนยอดเขาดาวดึงส์ วัดคีรีวงศ์ สร้างตรงฐานพระเจดีย์เก่าซึ่งเป็นเจดีย์ที่สร้างในสมัยศตวรรษที่ ๑๙ ปลายกรุงสุโขทัย ประมาณ ๖๐๐ ปีมาแล้ว

 พระจุฬามณีเจดีย์ สร้างเป็น ฐาน ๔ เหลี่ยม หมายถึง มหาสติปัฏฐาน ๔ สูง ๔ ชั้น หมายถึง อริยสัจ ๔ พระเจดีย์มี ๕ องค์ คือ องค์ใหญ่ อยู่กลาง พระเจดีย์เล็กอยู่ ๔ มุม หมายถึง พละธรรม ๕ หรือ อินทรี ๕ คือ สัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา พระเจดีย์ใหญ่ เปรียบด้วยสติ เพราะสติเป็นใหญ่ เป็นประธาน ของธรรมะทั้งหลาย ส่วนพระเจดีย์เล็ก ๔ องค์ เปรียบด้วยธรรมะ ๔ อย่าง คือ สัทธาคู่กับปัญญา วิริยะคู่กับ สมาธิ ฐานพระเจดีย์ ตอนบนเป็น ๔ เหลี่ยม เปรียบด้วยอิทธิบาทธรรม ๔ คือ ฉันทะ พอใจทำดี วิริยะ เพียรทำดี จิตตะ สนใจทำดี วิมังสา เข้าใจทำดี

ปล้องไฉนขององค์พระเจดีย์ ที่มองเห็นเป็นปล้องๆ มี ๒๖ ปล้อง เปรียบด้วย สุคติภูมิ ๒๖ ชั้น คือ สวรรค์ ๖ ชั้น รูปพรหม ๑๖ ชั้น อรูปพรหม ๔ ชั้น รวมเป็น ๒๖ ชั้น

ส่วนยอดสูงสุดของพระเจดีย์ มีลักษณะกลมนั้น เปรียบด้วย พระนิพพานความดับสิ้นเชิงแห่งกองทุกข์ ส่วนที่คอระฆัง มีลักษณะรูประฆัง เปรียบด้วยระฆัง ที่มีไว้สำหรับตีประกาศให้ทำความดี หรือ ประกาศเชิญชวน ให้มาสร้างกุศลปฏิบัติธรรม

เมื่อผู้ใดมองเห็นพระเจดีย์แล้ว จะเตือนใจให้คนมาไหว้ พระเจดีย์ มาสร้างบุญบารมี จะได้ไปสู่สุคติภูมิ หรือบรรลุพระนิพพาน

บันไดขึ้นพระจุฬามณีเจดีย์ มี 3 บันไดคือ
1. บันไดแก้วมณีอยู่ตรงกลาง ซึ่งพระอินทร์ได้เนรมิตให้พระพุทธเจ้าลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ในครั้งที่เสด็จไปจำพรรษาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์เพื่อแสดงธรรมโปรดพุทธมารดา จึงมีประเพณีตักบาตรเทโว
2. บันไดทองอยู่ด้านขวาของพระพุทธเจ้า เพื่อให้พระอินทร์พร้อมด้วยเทวดาเสด็จลงมาส่งพระพุทธเจ้า
3. บันไดเงินอยู่ทางซ้ายของพระพุทธเจ้า เพื่อให้พระพรหมเสด็จลงมาส่งพระพุทธเจ้า

พระจุฬามณีเจดีย์วัดคีรีวงศ์ เมื่อเดินขึ้นมาถึงตรงนี้จะมีบันไดขึ้นไปยังชั้นที่ 2 ทั้งด้านซ้ายและด้านขวา พระจุฬามณีเจดีย์ วัดคีรีวงศ์ จะมีเจดีย์ราย 4 องค์ ที่ชั้นนี้และชั้นที่ 4 รวมพระเจดีย์มี 5 องค์ คือ องค์ใหญ่ อยู่กลาง พระเจดีย์เล็กอยู่ 4 มุม หมายถึง พละธรรม 5 หรือ อินทรี 5 คือ สัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา พระเจดีย์ใหญ่ เปรียบด้วยสติ เพราะสติเป็นใหญ่ เป็นประธาน ของธรรมะทั้งหลาย ส่วนพระเจดีย์เล็ก 4 องค์ เปรียบด้วยธรรมะ 4 อย่าง คือ สัทธาคู่กับปัญญา วิริยะคู่กับ สมาธิ
ขอขอบคุณ http://www.touronthai.com/