เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดวรวิหาร สร้างสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ เดิมชื่อว่า “วัดสามจีน” เล่ากันว่าชาวจีน 3 คน เป็นมิตรที่สนิทสนมกันมาก ร่วมใจกันสร้างเพื่อถวายเป็นวิทยาทาน ต่อมาได้นามว่า “วัดไตรมิตรวิทยาราม” ทำพิธีเปิดป้ายวัด เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ ปี 2482 ได้รับยกฐานะเป็นพระอารามหลวงเมื่อปี 2499

สถาปัตยกรรมที่สำคัญ

พระอุโบสถ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กลักษณะทรงจตุรมุข หลังคาลด 2 ชั้น มีมุขคล้ายมุขเด็จอีกขั้นหนึ่ง หน้าบันทั้ง 4 ด้าน ประดับปูนปั้นรูปพระนารายณ์ พระอิศวร และพระพรหม ปิดทอง ประดับกระจก ภายในเพดานประดับดวงดาวโลหะ ปิดทองประดับกระจก ผนังภายในระดับใต้ขอบหน้าต่างเป็นหินขัดสีเข้ม เขียนลายไทย ซุ้มประตูหน้าต่างประดับปูนปั้น ในวงกรอบทรงโค้งกลม ยอดแหลม ประดับลายทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ บานประตูหน้าต่างเขียนลายรดน้ำภาพทวารบาล ชานด้านหน้าพระอุโบสถมีซุ้มบุษบกทรงจตุรมุขมีใบเสมาที่มุมพระอุโบสถ ทั้ง 4 มุม สร้างขึ้นในปี 2489
พระประธาน ในพระอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปปูนปั้น ลงรักปิดทองปางมารวิชัย พระนามว่า “พระพุทธทศพลญาณ” ประชาชนนิยมเรียกว่า “หลวงพ่อโตวัดสามจีน” หรือ “หลวงพ่อวัดสามจีน”

พระวิหาร เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 2 ชั้น หลังคาทรงจตุรมุขหน้าบันประดับลายปูนปั้น มีเรือนทิศล้อมรอบ
พระพุทธรูปสุโขทัยไตรมิตร พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานนามว่า “พระพุทธมหาสุวรรณปฎิมากร” ในปี 2535 เป็นพระพุทธรูปทองคำ ปางมารวิชัย ศิลปะสมัยสุโขทัย สูง 3.58 เมตร หน้าตักกว้าง 3.13 เมตร พระพุทธรูปนี้เดิมมีผู้เอาปูนโบกหุ้มไว้ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาปูนกะเทาะออกเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม ปี 2498 จึงปรากฏเป็นเนื้อทองคำเหลืองอร่าม เป็นพระพุทธรูปที่ทรงคุณค่าสวยงามยิ่ง มีอายุไม่น้อยกว่า 700 ปี

ธรรมาสน์ลายทองเท้าสิงห์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จนมัสการพระประธานในพระอุโบสถ และได้ตรัสยกย่องว่าเป็นพระพุทธรูปที่มีพุทธลักษณะงดงาม ต่อมาได้พระราชทานธรรมาสน์ลายทองเท้าสิงห์ ประจำพระอุโบสถ
หอระฆัง เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ลักษณะทรงตรีมุข หลังคายอดฉัตร ขนาดกว้าง 5 เมตร สูง 9 เมตร

ขอขอบคุณ http://www.lib.su.ac.th/