ประวัติวัดอิสาน

วัดอิสาน ตั้งอยู่ที่ ถนนกุดั่น ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา สังกัดมหานิกาย พื้นที่ ๑๑ ไร่ ๔๔ ตาราง โฉนดที่ดินเลขที่ ๔๘

อาณาเขตทิศเหนือ ติดถนนพลแสน
อาณาเขตทิศใต้ ติดซอยสาธารณประโยชน์และที่เอกชน ประตูวัดติดถนนยมราช
อาณาเขตทิศตะวันออก ติดถนนกุดั่น
อาณาเขตทิศตะวันตก ติดทางสาธารณะ

วัดอิสาน ตั้งเมื่อ พ.ศ. ๒๒๒๐ โดยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช โปรดเกล้าให้สร้างหัวเมืองนครราชสีมา โดยพระยายมราช หรือ พระยาสังข์ เป็นผู้สร้างโดยมีช่างชาวผรั่งเศสเป็นผู้ช่วยออกแบบผังเมือง เมื่อสร้างผังเมืองเสร็จแล้ว จึงโปรดเกล้าให้ประชาชน คฤหบดี และขุนนาง สร้างวัด ๖ วัด คือ
๑.วัดพระนารายณ์มหาราช (วัดกลาง)
๒.วัดบูรพ์
๓.วัดอิสาน
๔.วัดพายัพ
๕.วัดบึง
๖.วัดสระแก้ว

เพื่อเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของประชาชน และเพื่อยกย่องเชิดชูพระพุทธศาสนาอันเป็นสิ่งประเสริฐสูงสุดให้ลูกหลาน หรืออนุชนรุ่นหลัง ได้ศึกษาเรียนรู้วัฒนธรรมที่ดีงามสืบไป

ตามที่เล่ากันมาว่าวัดกลาง วัดบึง วัดสระแก้ว นั้น กลุ่มขุนนางเป็นผู้สร้าง ซึ่งงานทางด้านสถาปัตยกรรมจะมีความประณีตอ่อนช้อยงดงามมาก

วัดอิสาน วัดบูรพ์ วัดพายัพ นั้นเป็นวัดที่ คฤหบดี และประชาชนเป็นผู้สร้าง โดยจะเห็นว่าความงดงามประณีตไม่ค่อยมี แต่ดูความงดงามทางด้านจินตนาการแล้วก็ยังคงเป็นวัดประวัติศาสตร์ ที่สร้างความภาคภูมิใจให้แก่คนอนุชนรุ่นหลังได้ไม่น้อยเลยทีเดียว

โดยเฉพาะพระพุทธรูปซึ่งเป็นปูชนียวัตถุ ที่ชาวจังหวัดนครราชสีมา ได้ร่วมกันสร้างไว้นับว่าเป็นของล้ำค่า โดยเฉพาะ พระศรีรัตนปาติการส แปลว่า “พระแก้วมงคลผู้ให้ความปรารถนาสำเร็จยิ่งกว่าปรารถนา” ซึ่งพระพุทธรูปและพระประธานวัดอิสาน ยังคงอยู่ในสภาพสมบูรณ์ คงเอกลักษณ์ศิลปะสมัยเชียงแสน สร้างสมัยกรุงศรีอยุธยาไว้อย่างครบถ้วน เช่น พระวรกายบอบบาง พระนลาฏกว้าง มีไรพระศก เส้นพระศกขมวดก้นหอยเล็กถี่ พระขนงเกือบเป็นเส้นตรง พระโอษฐ์กว้าง สังฆาฏิปลายตัดหรือแซงแซว พระหัตถ์และนิ้วพระหัตถ์ตรงไม่เรียว นั่งสมาธิราบบนพื้นฐานแอ่น
พระพุทธรูปตั้งอยู่เป็นพระประธานในโรงอุโบสถกว้าง ๑๑ เมตร ๒๘ เซนติเมตร ยาว ๒๒.๖๐ เมตร สูง ๑๔ เมตร เสา ๑๒ ต้น เป็นเสาแปดเหลี่ยม มีบัวอยู่บนหัวเสา เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า เสามรรค ๘ ฐานแอ่นโค้งทรงสำเภา หน้าบันและหลังคาซ่อมใหม่ มีลวดลายแกะสลัก ภายในมีภาพจิตรกรรมฝาผนัง ฐานเสมาคู่และเสาหัวเม็ดที่กำแพง

วัดอิสานได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ ๑๕ เดือน มีนาคม พ.ศ.๒๒๔๐ เขตวิสุงคามสีมา กว้าง ๑๗.๗๐ เมตร ยาว ๒๖.๙๐ เมตร

ขอขอบคุณhttp://nma.onab.go.th/