วัดศาลาหม้อเดิมตั้งอยู่ที่ริมฝั่งแม่น้ำวังก่อตั้งขึ้นราวปี พ.ศ 2385-2390 โดยใช้ชื่อว่า”วัดบ้านหม้อคามวาสี”หรือ”วัดบ้านหม้อแก้วกว้างท่าต๊าง”หรือ”วัดเงินหม้อ”จากการค้นคว้าเอกสารโบราณที่มีอยู่ในวัดบ้านหม้อนี้เป็นหน้าคัมภีร์ใบลานต่างๆพบนามเจ้าอาวาสปรากฎชื่อ”ครูบาเจ้าพิมพิสาร”หรือบางเล่มปรากฎชื่อว่า”พระมหาพิมพิสารัสสะสาลาคบุตโต”ซึ่งคาดว่าน่าจะเป็นศิษย์ของท่านครูบาเจ้าญาณสมุทร สำนักวัดศาลาหลวงนั่นเอง ช่วงสมัยที่ครูบาเจ้าพิมพิสารเป็นเจ้าอาวาสวัดศาลาหม้อนั้น ท่านก็ได้ก่อสร้างอาคารเสนาสนะต่างๆขึ้นมาใหม่เช่น พระวิหาร เจดีย์ น่าเสียดายที่องค์เจดีย์เก่าถูกลักลอบขุดโค่นล้มลงเมื่อราวหลายร้อยปีที่ผ่านมา เจ้าอาวาสวัดบ้านหม้อรูปที่ 2 คือครูบาเจ้าอภิวงศ์(อภิวังโสภิกขุ)ผู้ที่มีความรู้แตกฉานมากมายทั้งในทางโลกและทางธรรมแต่ทางเราไม่พอทราบประวัติของท่านมากนักจึงขออภัยทุกท่านที่อ่านด้วย เจ้าอาวาสวัดบ้านหม้อรูปต่อมาคือ ครูบาคันธะวัง(ครูบาจั๋นคำ คนฺธวํโส)ช่วงครูบาจั๋นคำเป็นช่วงสำคัญมากเพราะมีเหตุต้องย้ายวัดเนื่องจากวัดบ้านหม้อเดิมนั้นได้ถูกกระแสน้ำวังเชี่ยวพัดพาอย่างแรงทำให้วัดจมลงไปใต้น้ำ ครูบาจึงต้องสั่งย้ายมาสร้างวัดใหม่ ณ ที่ปัจจุบันนี้ห่างจากแม่น้ำวังประมาณ 300 เมตรซึ่งมีหลักฐานการตั้งวัดศาลาหม้อใหม่ตามจารึกในแผ่นไม้เก่าความว่า”ตั้งวัด…ปีเถาะเดือนสี่เหนือ ขึ้น7 ค่ำ จ.ศ.1291 พ.ศ.2469 สร้างวิหาร พ.ศ.2478 สร้างพระเจ้า พ.ศ. 2484 หมายมีครูบากันธวังเป๋นเก๊าพร้อมด้วยศิษย์ทุกองค์ หนปายนอกหมายมีพ่อหนานต๋า พร้อมด้วยเฒ่าแก่ทุกคนพากั๋นคิดสร้าง….นิพานํปรมํสุขํ..” ครูบาจั๋นคำมรณภาพเมื่อปี พ.ศ.2487 ชาวบ้านได้ร่วมกันส่งสการครูบาในเดือนเกี๋ยง(หลังออกพรรษา)ปีนั้นเอง ต่อมาก็ได้นิมนต์พระเสาร์(ตุ๊เจ้าเสาร์)มาอยู่รักษาการอยู่ไม่นานก็ย้ายไปที่อื่น ช่วงนั้นเองก็มีพระบุญมีได้มาจำพรรษาโดยมีบันทึกเขียนไว้ว่า”ข้าพเจ้าพระบุญมี มาอยู่วัดศาลาหม้อเมื่อเดือนยี่พร่ำว่าได้วันพุธปี 2495″ หลังจากนั้นพระบุญมีอยู่ได้ ๒-๓ พรรษาก็ลาไปวัดอื่น ต่อมาชาวบ้านก็ได้กราบอาราธนานิมนต์ตุ๊เจ้าจัยหรือท่านพระอธิการศรีชัย ญาณวโรจากวัดศาลาบัวบกมาเป็นเจ้าอาวาสวัดศาลาหม้อมาอยู่เป็นการถาวร พระอธิการศรีชัยได้รับตราตั้งเจ้าอาวาสเมื่อปี พ.ศ 2509 ตั้งแต่มาอยู่จำพรรษาก็ได้เริ่มบูรณะปฏิสังขรวัดศาลาหม้อให้เจริญรุ่งเรืองเรื่อยมา ท่านได้สร้างกุฏิโดยใช้ชื่อว่า”กุฏิญาณวรสามัคคี”สร้างโรงครัว วิหารและศาลาการเปรียญเพิ่มเติมซึ่งท่านสร้างอุโบสถยังไม่ทันเสร็จก็ได้มรณภาพลงเสียก่อนจากนั้นก็เป็นหน้าที่ของเจ้าอาวาสวัดศาลาหม้อรูปใหม่คือ”ตุ๊เจ้ารงค์”หรือท่านพระอธิการณรงค์ อิทฺธิญาโณ หรือนามสมณศักดิ์ของท่านคือ”พระครูวิสิฐพัฒนวิมล”รับแต่งตั้งเจ้าอาวาสตั้งแต่ปี 2535 มาจนปัจจุบัน วัดศาลาหม้อ(วัดบ้านหม้อคามวาสี) ปัจจุบันตั้งอยู่เลขที่ 142/1 หมู่ที่ 7 บ้านศาลาหม้อ เขตของตำบลท่าผา อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง ฐานะวัดราษฎร์ สังกัดมหานิกาย สัณนิษฐานการสร้างวัดใหม่เมื่อปี พ.ศ.2469 โดยได้ย้ายมาตั้งในตัวหมู่บ้านศาลาหม้อใหม่ เดิมทีวัดศาลาหม้อตั้งอยู่ที่ริมฝั่งแม่น้ำวังแต่ได้ถูกน้ำพัดพาล่มหายไปนานมาแล้ว จนไม่พบซากวัดเลยจะมีก็แต่เสาวิหารที่ถูกขุดขึ้นมาหลายปีเช่นกัน แต่เมื่อปี พ.ศ.2551ที่ผ่านมานี้ได้พบหลักฐานบางอย่างเกี่ยวกับโบราณวัตถุที่ชาวบ้านได้พบเจอซึ่งทางวัดจึงแน่ใจว่าจะต้องเป็นสิ่งหลงเหลือของวัดศาลาหม้อเก่าแน่นอน ด้วยเหตุฉะนี้เป็นแรงศรัทธาที่ทำให้มีการสร้างองค์พระธาตุเจดีย์เพื่อจักได้นำพระบรมสารีริกธาตุและแก้วต่างๆ ที่ได้มาจากการค้นพบจากวัดร้างริมวัง ไปบรรจุไว้เป็นอนุสรณ์ศรัทธาต่อๆ ไป ท่านเจ้าอาวาสได้จัดให้มีการสมโภชน์ประเพณีประจำปีคืองานสรงน้ำพระธาตุทุกปีเรื่อยๆ มา ซึ่งจะตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำเดือนแปดเป็งหรือเดือนแปดทางภาคเหนือของทุกปีเป็นต้นไป วัดศาลามีทั้งหมด 6 วัดด้วยกันอาทิ เช่น:- วัดศาลาดงลาน,วัดศาลาหลวง,วัดศาลาไชย,วัดศาลาหม้อ,วัดศาลาบัวบก,และวัดศาลาเม็ง แบ่งเขตตรงข้าม 2 ฟากแม่น้ำวังอยู่ฟากละ3 วัดคือ ฝั่งตำบลศาลาได้แก่ วัดศาลาดงลาน,วัดศาลาหลวงและวัดศาลาไชย ส่วนฝั่งตำบลท่าผาได้แก่ วัดศาลาหม้อ,วัดศาลาบัวบกและวัดศาลาเม็ง แต่ถ้าฝั่งตำบลท่าผา การปกครองคณะสงฆ์วัดศาลาหม้อจะเป็นเขตปกครองในตำบลศาลา ส่วนหมู่บ้านก็จะเป็นตำบลท่าผาเหมือนเดิม

ขอขอบคุณ http://watsalamor.blogspot.com/