สายน้ำเปลี่ยนใจปลา วิปัสสนาเปลี่ยนใจคน ใจว่างเป็นบุญ ใจวุ่นเป็นบาป พูดคำหยาบเป็นอันตราย”
ที่กล่าวมาข้าต้านเป็นคำขวัญของสำนักปฏิบัติธรรม ประจำจังหวัดสมุทรปราการ แห่งที่ ๙ วัดโปรดเกศเชษฐาราม ต.ทรงคนอง อ.พระประแดง จ.สมุทรปราการ จัดตั้งเมื่อวันที่ ๘ มิถุนายน ๒๕๔๙ โดยมีพระครูวิสิฐธรรมรส หรือ “หลวงลุงสม” (อายุ ๗๔ พรรษาที่ ๕๔) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดโปรดเกศเชษฐาราม และเจ้าสำนักปฏิบัติธรรม รวมทั้งรับหน้าที่ในการสอน ส่งเสริม และเผยแผ่พระพุทธศาสนา และกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาของทางวัด

วัดโปรดเกศเชษฐารามเป็นอารามหลวงชั้นตรี อยู่ตรงข้ามกับวัดไพชยนต์พลเสพย์ ผู้สร้างวัดนี้ คือพระยาเพชรพิไชย (เกตุ) ผู้เป็นต้นสกุล “เกตุทัต” ซึ่งเป็นบุตรของพระยาเพชรพิไชย (หง) ผู้เป็นต้นสกุล “หงสกุล” สร้างเมื่อปีมะเมีย พ.ศ.๒๓๖๕ ชาวบ้านเรียกชื่อวัดนี้ว่า “วัดปากคลอง” เพราะอยู่ใกล้กับปากคลองลัดหลวง

หลวงลุงสม บอกว่า ในสมัยนี้วัดเป็นที่นิยมในการศึกษาหาความรู้ของชาวบ้านและเป็นหลายๆ อย่างที่ชาวบ้านต้องการเช่น โรงเรียน โรงพยาบาล ศาลสถิตยุติธรรม วัดโปรดเกศฯ ก็มีพร้อมทุกประการ พระสงฆ์มีหน้าที่ช่วยเหลือชาวบ้านในเรื่องต่างๆ กัน เช่น พระต้องเป็นหมอรักษาโรคทางใจ คือสอนธรรมะ รักษาโรคทางกาย คือหมอยาแผนโบราณ นอกจาก นี้ยังเป็นหมอดูรักษาศรัทธาและความสบายใจแก่ชาวบ้าน เช่น เป็นผู้ให้ฤกษ์ยาม เป็นผู้พิพากษาคดีเล็กๆ น้อยๆ เป็นต้น

สำนักปฏิบัติธรรมวัดโปรดเกศเชษฐาราม ได้ดำเนินการสอนธรรมปฏิบัติ ตามแนวมหาสติปัฏฐานสูตรมาโดยตลอด นับตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๔๙ จนถึงปัจจุบัน มีผู้ปฏิบัติธรรมเพิ่มขึ้นเป็นจำนวนที่น่าพอใจทุกปี และในการปฏิบัติธรรมตามโครงการต่างๆ ที่ทางสำนักปฏิบัติธรรมวัดโปรดเกศเชษฐาราม จัดทำขึ้น ก็มีผู้สนใจเข้าร่วมโครงการ ที่มาจากนอกพื้นที่อารามเพิ่มขึ้นเป็นที่น่าพอใจทุกครั้งทุกโครงการเช่นปฏิทินการเข้าปฏิบัติธรรม

ทั้งนี้ หลวงลุงสมอธิบายให้ฟังว่า การกำหนดรู้ธรรมารมณ์ (ธมฺมานุปสฺสนาสติปฏฺฐาน) ธรรมารมณ์ หมายถึง สิ่งที่จิตรู้หรือสิ่งที่มาประกอบกับจิต ปรุงแต่งจิต เมื่อเรียกให้ตรงกับสภาวะของนักปฏิบัติก็ได้แก่สภาวธรรม ซึ่งนักปฏิบัติควรเอาใจใส่เฝ้าดูและกำหนดรู้ให้ทันปัจจุบัน โดยอาศัยความเพียรมีสติระลึกรู้อยู่ทุกขณะดังนี้

ขณะเห็น กำหนดว่า เห็นหนอๆๆ โดยกำหนดเพียงอาการเงาๆ รางๆ ของรูป ไม่ต้องกำหนดที่ตา และในขณะกำหนดก็ไม่ต้องไปจ้องดูรูป เพราะกิเลสจะเข้า

ขณะได้ยิน กำหนดว่า ได้ยินหนอๆๆ โดยกำหนดเพียงแค่อาการที่ได้ยินเสียงเท่านั้น แต่ไม่ต้องเอาจิตไปจดจ่อที่หูหรือกำหนดที่หู โดยกำหนดเพียงอาการที่ประสาทหูรับเสียงเท่านั้น เพราะจริงๆ แล้วหูกับเสียงต่างคนต่างอยู่

ขณะได้กลิ่น กำหนดว่า กลิ่นหนอๆๆ โดยกำหนดขณะที่จมูก (ฆานประสาท) รับรู้กลิ่น ในชั้นแรกๆ ไม่ต้องแยกแยะว่าหอมหรือเหม็น ให้กำหนดเพียงแค่กลิ่นเท่านั้น เมื่อสมาธิญาณแก่กล้าแล้ว จะสามารถกำหนดได้เอง

ขณะรู้รส กำหนดว่า รสหนอๆๆ โดยกำหนดขณะที่ลิ้น (ชิวหาประสาท) รับรู้รส ในชั้นต้นนี้ให้กำหนดเพียงแค่รสเท่านั้น ยังไม่ต้องกำหนดละเอียดมากนัก เพราะถ้ากำหนดละเอียดในขณะที่สมาธิญาณยังไม่เจริญเพียงพอ อาจกลับกลายเป็นความฟุ้งซ่านหรือเครียดไป

ขณะถูกต้องสัมผัส กำหนดว่า ถูกหนอๆๆ โดยกำหนดที่กายประสาทกระทบสัมผัสในขณะนั้นๆ เช่น

ขณะเย็น กำหนดว่า เย็นหนอๆๆ ขณะร้อน กำหนดว่า ร้อนหนอๆๆ

ขณะอ่อน กำหนดว่า อ่อนหนอๆๆ ขณะแข็ง กำหนดว่า แข็งหนอๆๆ

สำนักปฏิบัติธรรมวัดโปรดเกศเชษฐารามได้ดำเนินการสอนกรรมฐาน ฝึกอบรมธรรมปฏิบัติ ทั้งบรรพชิต และคฤหัสถ์ ตามแนวมหาสติปัฏฐานสูตรมาโดยตลอด เปิดปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานตั้งแต่เวลา ๑๖.๐๐-๑๗.๓๐ น. ทุกวัน วันวิสาขบูชา ของทุกปี บวชชีพราหมณ์ ๒ คืน ๓ วัน วันที่ ๑๒ สิงหาคม ของทุกปี บวชชีพราหมณ์ ๒ คืน ๓ วัน วันที่ ๕ ธันวาคม ของทุกปี บวชชีพราหมณ์ ๒ คืน ๓ วัน ผู้สนใจปฏิบัติธรรมสอบถามข้อมูลได้ที่สำนักปฏิบัติธรรมวัดโปรดเกศเชษฐาราม โทร.๐-๒๔๖๒๕-๔๘๔, ๐-๒๔๖๓-๒๕๔๙ และ ๐-๒๔๖๓-๔๕๘๔

ขอขอบคุณ http://www.komchadluek.net/detail