วัดโพธาราม เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ ตั้งอยู่เลขที่ 474 ถนนโกสีย์ ตลาดปากน้ำโพ ตำบลปากน้ำโพ อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ 15 ไร่ 2 งาน 67 ตารางวา อาณาเขต ทิศเหนือติดต่อกับถนนสวรรค์วิถี ทิศใต้ติดต่อกับถนนโกสีย์ ทิศตะวันออกติดต่อกับถนนอรรถกวี ทิศตะวันตกติดต่อกับถนนจุฬามณี ตามโฉนดที่ดินเลขที่ 3181 และมีที่ธรณีสงฆ์ จำนวน 10 แปลง เนื้อที่ 124 ไร่ 1 งาน 99 ตารางวา ตามโฉนดที่ดินเลขที่ 3089, 3178, 3179, 3180, 3182, 3183, 1908, 19809, 7371 อยู่ท้องที่ตำบลปากน้ำโพ 8 แปลง ตำบลวัดไทร 1 แปลงและตำบลหนองกรด 1 แปลง

พื้นที่ตั้งวัดเป็นที่ราบลุ่มอยู่ท่ามกลางตลาดปากน้ำโพ มีถนนคั่นบริเวณวัดไว้ทั้งสี่ด้าน ตรงข้ามฟากถนนเป็นอาคารพาณิชย์ ทิวทัศน์ห่างออกไปด้านหลังวัดเป็นเทือกเขากบด้านหน้าวัดติดกับแม่น้ำเจ้าพระยา เป็นย่านการค้าทั้งทางบกและน้ำ การคมนาคมติดต่อกับทุกภาคของประเทศไทยได้สะดวก
อาคารเสนาสนะต่าง ๆ มีพระอุโบสถหลังใหม่ เริ่มสร้างเมื่อ พ.ศ. 2475 โครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก ขนาดกว้าง 12 เมตร ยาว 21 เมตร ยกพื้นสูง 3 เมตรเศษพื้นปูด้วยหินอ่อน ศาลาการเปรียญกว้าง 19 เมตร ยาว 27 เมตร เป็นตึกทรงไทย 2 ชั้น อาคารสภาบริหารคณะสงฆ์เป็นตึกทรงไทย 3 ชั้น อาคารเรียนปริยัติธรรมเป็นตึกทรงไทย 3 ชั้น กุฏิสงฆ์ จำนวน 9 หลัง เป็นตึก 5 ชั้น 1 หลัง, ตึก 2 ชั้น 3 หลัง ครึ่งตึกครึ่งไม้ 2 ชั้น 3 หลัง, ตึกชั้นเดียว 1 หลัง และตึก 3 ชั้น 1 หลัง

ปูชนียวัตถุ มีพระประธานในอุโบสถ ปางมารวิชัย สร้างด้วยทองเหลือง มีพระนามเรียกว่า “พระโพธานุชินราช” สร้างขึ้นที่วัดระฆังโฆสิตาราม กรุงเทพมหานคร เมื่อ พ.ศ. 2456 โดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ม.ร.ว.เจริญ อิศรางกูร) พร้อมเจ้าคณะมณฑลนครสวรรค์สมัยที่ดำรงสมณศักดิ์ที่พระพิมลธรรมเป็นผู้ดำเนินการหล่อขึ้นพร้อมกับพระอัครสาวก

วัดโพธาราม เดิมสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นก่อนสมัยรัตนโกสินทร์ ที่ตั้งวัดเดิมอยู่ริมแม่น้ำปิง หมู่กุฏิสงฆ์อยู่ทางด้านทิศตะวันออกของที่ตั้งวัดปัจจุบันคือ บริเวณที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขปัจจุบัน ได้ขึ้นทะเบียนเป็นวัดนับตั้งแต่ พ.ศ.2420 คงเป็นระยะการบูรณะปรับปรุงวัดครั้งใหม่ เมื่อคราวตลาดปากน้ำโพประสบอัคคีภัยครั้งใหญ่ เมื่อพ.ศ. 2457 วัดโพธาราม ได้ประสบภัยดังกล่าวนั้นด้วย หลังจากนั้นพระครูสวรรค์นคราจารย์ (ช่วง) เป็นเจ้าอาวาสจึงได้วางแผนการพัฒนาวัดใหม่ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาครั้งหลังวันที่ 27 กันยายน พ.ศ.2481 เขตวิสุงคามสีมากว้าง 40 เมตร ยาว 80 เมตร ได้ผูกพัทธสีมาใน พ.ศ. 2482

วัดโพธาราม ได้เปิดสอนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม พ.ศ.2466 แผนกบาลี พ.ศ.2495 โรงเรียนพุทธศาสนาวันอาทิตย์ พ.ศ. 2501 มีภิกษุอยู่จำพรรษาประมาณปีละไม่ต่ำกว่า 50 รูป สามเณรไม่ต่ำกว่า 150 รูป เนื่องจากเป็นสำนักเรียนพระปริยัติธรรมจึงมีพระภิกษุสามเณรมาก

วัดโพธาราม ได้รับการสถาปนาเป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ นับตั้งแต่วันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2506 สาเหตุ คือ เป็นวัดที่มีสำนักเรียนพระปริยัติธรรม ทั้งนักธรรมและบาลี ซึ่งเป็นสำนักเรียนดีเด่นและตัวอย่าง อีกทั้งมีพระภิกษุ – สามเณรเป็นจำนวนมาก มีที่ธรณีสงฆ์ครอบคลุมตั้งแต่โรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์ถึงแม่น้ำเจ้าพระยา

ลำดับเจ้าอาวาสเท่าที่ได้ทราบนามมี 8 รูปคือ

รูปที่ 1 พระสมุห์อิ่ม พ.ศ. 2430-2436

รูปที่ 2 พระครูธรรมฐิติวงศ์คีรีเขต (ตั้ว) พ.ศ. 2436-2455

รูปที่ 3 พระครูต่วน พ.ศ. 2455-2457

รูปที่ 4 พระครูสวรรค์นคราจารย์ (ช่วง ติสฺสเถระ) พ.ศ. 2457-2498

รูปที่ 5 พระธรรมคุณาภรณ์ (เช้า ฐิตปญฺโญ ป.ธ.9) พ.ศ. 2498-2513

รูปที่ 6 พระเทพคุณาภรณ์ (พุฒ วุฑฒิทตฺตเถระ) พ.ศ. 2514-2538

รูปที่ 7 พระสุนทรธรรมเวที (ประเทือง ธมฺมราโม) พ.ศ. 2538-2540

รูปที่ 8 พระเกศีวิกรม (กอง ติกฺขวีโร ป.ธ.6) พ.ศ. 2541 – ปัจจุบัน

ขอขอบคุณ http://nsn.onab.go.th