หอวัฒนธรรมนิทัศน์ วัดศรีโคมคำ เกิดขึ้นด้วยดำริของพระธรรมวิมลโมลีเจ้าอาวาสวัดศรีโคมคำรองเจ้าคณะภาค ๖ (ตำแหน่งในขณะนั้น) ที่ต้องการจะสนองพระราชดำริ ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี เมื่อครั้งเสด็จพระราชดำเนินทรงนำนักเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้ามายังวัดศรีโคมคำจังหวัดพะเยา เมื่อวันที่ ๒๑ พฤศจิกายน ๒๕๓๒ ที่จะให้จังหวัดพะเยามีสถานที่จัดแสดงศิลปวัตถุที่พระธรรมวิมลโมลีรวบรวมไว้ ซึ่งมีคุณค่าในเชิงประวัติศาสตร์และโบราณคดี รวมทั้งให้เป็นสถานที่ที่จะให้ความรู้เรื่องเมืองพะเยาในเชิงชาติพันธุ์วิทยา มานุษยวิทยาและธรรมชาติวิทยา สำหรับเป็นแหล่งในการศึกษาค้นคว้าสำหรับนักเรียน นักศึกษาและผู้สนใจทั่วไป หอวัฒนธรรมนิทัศน์มีเนื้อที่ในการจัดแสดงประมาณ ๒,๐๐๐ ตารางเมตร ประกอบด้วยส่วนจัดการแสดง ๖ ส่วนคือ
๑. ห้องกว๊านพะเยา จัดแสดงประวัติความเป็นมาก่อนจะเป็นกว๊านพะเยา จุดที่ตั้ง สถานที่สำคัญของพะเยา จัดแสดงพันธุ์ปลา พืช และเครื่องมือจับปลา
๒. ห้องประวัติเมืองพะเยา จัดแสดงเรื่องต่าง ๆ ได้แก่ ก่อนจะเป็นอาณาจักร ขุนเจือง พญางำเมืองพะเยายุครุ่งเรือง เครื่องปั้นดินเผา พะเยายุคเสื่อม พะเยายุคฟื้นฟู กบฎเงี้ยว และประวัติพระเจ้าตนหลวง
๓. ห้องวิถีชีวิตและภูมิปัญญาชาวบ้านจัดแสดงวิถีชีวิตที่ผูกพันกับกว๊านพะเยา และปราชญ์ท้องถิ่น
๔. ห้องพะเยากับความหวัง จัดแสดงการพัฒนาเมืองพะเยาและกิจกรรมต่าง ๆ ที่นำความสำเร็จความภาคภูมิใจมาสู่ชาวพะเยา
๕. ห้องคนกับช้าง จัดแสดงความผูกพันระหว่างคนพะเยากับช้าง
๖. ห้องเอกสารท้องถิ่น จัดแสดงเอกสารสิ่งพิมพ์ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

สิ่งอำนวยความสะดวกในหอวัฒนธรรมนิทัศน์วัดศรีโคมคำ
แต่ละห้องจะมีวิทยากรนำชม อัตราค่าเข้าชม ผู้ใหญ่คนละ ๑๐ บาท เด็กคนละ ๕ บาท มีร้านจำหน่ายของที่ระลึกสถานที่จอดรถกว้างขวาง

เส้นทางเข้าสู่หอวัฒนธรรมนิทัศน์วัดศรีโคมคำ
จากตัวเมืองพะเยาไปทางทิศเหนือตามถนนพหลโยธิน ระยะทางประมาณ ๑ กิโลเมตร

ขอขอบคุณ http://www.prapayneethai.com/